Athena, một trong những vị nữ thần tài giỏi và thông minh bậc nhất trong thần thoại Hy Lạp, nữ thần trí tuệ, nghề thủ công mỹ nghệ. Đồng thời là vị thần đại diện cho chiến tranh chính nghĩa. Nàng cũng là vị thần bảo hộ thủ đô Athens của Hy Lạp. Biểu tượng chính của Athena là con cú, cây ô liu, rắn và Gorgoneion. Tuy rằng Hy Lạp cũng có sự phân biệt nam nữ, tuy nhiên, thần Athena lại được xây dựng với hình tượng đầy quyền lực, mạnh mẽ, và mang vẻ nữ quyền. Đây cũng là vị thần có những câu chuyện thần thoại xoay quanh rất thú vị và bí ẩn.
Sự ra đời kỳ lạ
Athena có nguồn gốc từ một nữ thần giám hộ Aegean, Athena liên kết chặt chẽ với thành bang đó. Bà được biết đến với cái tên Polias và Poliouchos, và các ngôi đền thờ bà thường nằm trên đỉnh của ngọn đồi cao nhất ở khu vực trung tâm của thành bang. Đền Parthenon trên Acropolis, cùng với nhiều đền thờ và đài kỷ niệm khác, thờ cúng riêng Athena.
Athena – đứa con thứ năm của Zeus. Nàng không phải do mẹ sinh ra mà do bố sinh ra và được sinh ra từ…đầu! Thần Zeus lấy nữ thần Metis, theo truyền thuyết thì chính Metis mới là người vợ đầu tiên của Zeus chứ không phải Nữ thần Hera. Metis là người đã nói cho biết thứ lá cây thần diệu và bí hiểm để Zeus lấy về cho Cronos uống, nhờ thế nên Cronos mới nôn ra hết những anh chị em của Zeus bị nuốt từ khi mới ra đời.
Đứa con đầu lòng của Zeus và Metis là một bé gái. Ngày sắp sinh đứa con thì một lời sấm ngôn của nữ thần Đất mẹ – Gaia truyền cho họ biết, đứa con này sẽ là con trai và lớn lên nó sẽ mạnh hơn cả Zeus. Nó sẽ truất ngôi bố và tranh giành lấy quyền cai quản thế giới Olympus và thế giới loài người.
Zeus lo sợ về lời sấm nguyền đó, ông tìm cách đối phó lại. Và cách tốt nhất theo ông nghĩ là bắt trước Cronos: Nuốt! Zeus nghĩ thế mà nuốt luôn người vợ đang bụng mang dạ chửa của mình. Ít ngày sau Zeus bị mắc chứng đau đầu dữ dội và từng cơn dài. Trong một cơn đau đớn cực hạn, Zeus đã gọi đứa con thứ lại và ra lệnh: “Lấy búa bổ vào đầu ta ngay, làm ngay đi…”. Đứa con thấy cha không thể chịu đựng được nữa liền tuân theo, chàng nâng cây búa nặng ngàn cân lên, dùng hết sức bình sinh giáng 1 búa thật mạnh vào đầu Zeus.
Điều kì lạ đã xảy ra, sọ của Zeus nứt toác làm hai và từ khe nứt đó nhảy ra ngoài một thiếu nữ với võ phục gọn gang, tay kiếm tay cung, mắt sáng như gương. Vừa nhảy ra khỏi đầu Zeus, nàng liền hét lên một tiếng như sấm vang động cả trời đất như khi xung trận. Đó là Nữ thần Athena – vị thần Trí tuệ, Tri thức và Chiến tranh. Athena đội mũ đồng sáng loáng, mặc áo giáp, đứng uy nghi oai phong lẫm liệt như một vị nam thần. Quả thật, các vị thần trong thần thoại Hi Lạp đều có những sự tích ra đời rất đặc biệt.
Nữ thần của sự thông minh và chiến tranh
Có thể nói, nữ thần Athena là vị thần được xây dựng với hình tượng hoàn hảo nhất, trí thông minh tuyệt đỉnh và một tài năng hơn mọi nam nhân nào. Đây cũng là vị thần lập được nhiều chiến công hiển hách được người đời ca tụng. Nữ thần cũng không có nhiều thói hư tật xấu, Athena được miêu tả như là một đồng minh của các anh hùng và là nữ thần bảo trợ của sự nỗ lực anh hùng. Cô là nữ thần bảo hộ trinh nữ của Athens. Athens lập đền Parthenon trên Acropolis của thành ấy trùng tên, Athens (Athena Parthernos), trong danh dự của cô. Athena là một nữ thần rất mực thông minh, xinh đẹp, một nữ thần vừa hiếu chiến vừa chủ hoà, vì chỉ có sau khi chiến thắng thì mới có hoà bình. Thần khuyến khích tinh thần chiến đấu của các dũng sĩ, cho họ sức mạnh, sự quyết tâm, lòng kiên định và lời khuyên lúc nguy nan. Đặc biệt, Athena thường có một biệt danh quen thuộc là Pallas, người xưa giải thích, sỡ dĩ nàng có biệt danh này là do nàng đã đánh bại được tên không lồ Pallas trong một cuộc giao tranh ác liệt. Để ghi nhớ chiến công hiển hách của mình, Athena đã lột da địch thủ căng lên tấm khiên.
Athena đã hỗ trợ cho các anh hùng Perseus, Jason, Cadmus, Odysseus và Heracles trong những chuyến hành trình của họ. Đặc biệt trong cuộc chiến thành Troia, lúc quân Hy Lạp gần như vô vọng trong việc phá thành thì Athena đã gợi ý chế ra con ngựa gỗ khổng lồ, kết quả là Troia lọt vào tay quân Hy Lạp ngay sau đó. Tương truyền rằng, Athena đã tạo ra một cây ôliu làm tươi tốt khắp các thành luỹ Atikes và cả vùng đất Acropolos. Món quà của Athena với người dân Atikes xem ra hữu ích hơn, vì vậy Athena đã trở thành vị thần bảo hộ cho vùng đất này. Thành cũng được đổi tên thành Athena (tức Athen ngày nay).
Athena thông minh, xinh đẹp, vừa chủ chiến vừa chủ hòa, nàng cho rằng hòa bình chỉ có sau những cuộc chiến. Có rất nhiều dị bản xung quanh sự ra đời của Athena, trong đó có dị bản cho rằng vì được sinh ra từ trán thần Zeus, nên thần Zeus rất yêu quý đứa con gái này, trao cho nàng toàn bộ quyền lực cũng như những vũ khí mạnh nhất. Athena cũng dạy cho dân chúng các kiến thức khoa học, dạy họ nghệ thuật và các nghề thủ công. Vì thế Athena được nhiều người yêu mến và kính trọng.
Đây là vị thần hiếm hoi xuất hiện trong thần thoại Hi Lạp mà mang đầy đủ những phẩm chất tốt cũng như tài năng hơn người, lại là một nữ thần. Thần Athena đến bây giờ vẫn được coi là vị thần trí tuệ và bảo trợ có các cuộc chiến tranh, bảo vệ an nguy của những người lính ra trận. Đây cũng là vị thần quyền lực và nổi tiếng nhất trong thần thoại Hy Lạp cổ đại.